Po co hakować (włamywać się do) urządzenia IoT?
Wprowadzenie
Jest to pierwszy wpis z serii, w których postaram się wyjaśnić kilka rzeczy dotyczących programowania urządzeń IoT.
W tym wpisie postaram się odpowiedzieć na pytanie czy warto hakować urządzenia IoT - co to daje?
To wpis o urządzeniach z układem esp8266 bo tych jest najwięcej. Powstało wiele projektów z oprogramowaniem alternatywnym do esp8266 i silny “społeczny ruch” który zajmuje się przeprogramowywaniem urządzeń na układach esp8266. Np. na tej stronie znajdziesz ponad 2000 urządzeń z dokładnym opisem ich programowania:
Pełne ujawnienie
Jestem jedną z osób zaangażowanych w projekt AI-Speaker
Jedno z urządzeń które programujemy i sprzedajemy to gniazdko S26. Fizycznie nie produkujemy tego urządzenia sami, ale zlecamy produkcję firmie ITEAD Intelligent Systems Co.Ltd. Oprogramowanie w urządzeniu jest nasze i jest wgrywane fabrycznie - wysyłamy nasz skompilowany kod do wgrania do urządzenia wraz z procedurą testową. Czyli urządzenia które my sprzedajemy nie są hakowane (nie włamywaliśmy się do naszych urządzeń) aby zmienić im oprogramowanie.
Jesteśmy pierwszą firmą na świecie która wprowadziła urządzenie z fabrycznie instalownym alternatywnym oprogramowaniem na bazie Tasmota do sprzedaży. Od kilku miesięcy nie jesteśmy już jedyni, można już kupić więcej takich urządzeń → Devices with Factory Flashed Tasmota
Co to jest moduł ESP8266?
Moduły Wi-Fi z serii ESP8266 zostały zaprojektowane w 2014 roku przez Chińską firmę Espressif. Od momentu wprowadzenia na rynek są bardzo powszechnie stosowane na całym świecie, głównie ze względu na wysoką opłacalność - są to bardzo wydajne i tanie układy z wifi.
Wielkość sprzedaży układów ESP8266 w 2021 przekroczyła 50 milionów sztuk.
To te urządzenia naprawdę zapoczątkowały trend IoT na świecie.
Dzisiaj setki producentów sprzedaje tysiące różnych urządzeń działających na ESP8266. W polsce znani producenci rozwiązań opartych na ESP8266 to Zamel/Supla oraz Blebox.
Pomimo obaw o prywatność (wg mnie uzasadnionych), pomimo braku regulacji prawnych oraz kontrowersji związanych z bezpieczeństwem (bo mało kto aktualizuje oprogramowanie w takich urządzeniach) te układy będą jeszcze przez lata gościły w naszych domach - bo działają, są dobre i tanie.
Po co hakować urządzenie z modułem ESP8266?
To oczywiście zależy co chcemy osiągnąć i z jakim oprogramowaniem mamy urządzenie. Jeżeli mamy urządzenie z oprogramowaniem AI-Speaker to chyba nie warto się do niego włamywać, bo nie osiągniemy wiele więcej niż już mamy, jeżeli mamy urządzenie Sonoff (lub z innym zamkniętym oprogramowaniem działającym z chmurą) to wg mnie warto rozważyć możliwość zmiany oprogramowania.
Cechy urządzeń z modułem ESP8266 w zależności od oprogramowania
Urządzenie z zamkniętym oprogramowaniem komunikującym się z chmurą  |
Urządzenie z oprogramowaniem typu AI-Speaker / Tasmota  |
|
| Protokół komunikacji HTTP i MQTT |  |
 |
| Funkcjonowanie bez dostępu do Internetu | |
|
| Współpraca z urządzeniami i systemami innych producentów | |
|
| Prywatność. Działanie bez raportowania statusu do chmury producenta. | |
|
| Działanie bez chmury/usług producenta (gdyby producent zbankrutował lub jakość jego usług po gwarancji by zmalała). | |
|
| Możliwość wykorzystania dodatkowych pinów. Dzięki czemu w najtańszy sposób możemy osiągnąć fajną funkcjonalność | |
|
Jak widać włamywanie się do urządzeń z oprogramowaniem AI-Speaker jest mało opłacalne - tu producent urządzenia zadbał o to żeby miało wszystkie cechy takie jak sam by chciał żeby miały urządzenia w jego domu 
Jedyną dodatkową rzeczą jaką możemy osiągnąć jest możliwość wykorzystania dodatkowych pinów na urządzeniu, np. wlutowania dodatkowego czujnika do urządzenia. To opiszę w kolejnym poście.
Uwaga - to nie jest dobre rozwiązanie dla każdego
Zanim przejdziemy do rozkręcania i hakowania urządzeń, to trzeba uczciwie dodać, że przerabianie urządzeń żeby działały bez chmury producenta, to na pewno nie jest rozwiązanie dla każdego, bo:
Cechy urządzeń z modułem ESP8266 w zależności od oprogramowania
| Urządzenie z zamkniętym oprogramowaniem komunikującym się z chmurą |
Urządzenie z oprogramowaniem typu AI-Speaker / Tasmota |
|
| Brak wymaganej wiedzy o technologiach i umiejętności | |
|
| Brak wymogu posiadania w domu serwera/bramki z lokalnie działającym systemem do sterowania i automatyzacji | |
|
| Gwarancja producenta (jak rozkręcisz urządzenie i coś do niego do lutujesz lub zmienisz oprogramowanie to utracisz gwarancję producenta) | |
|
Zastanów się co jest dla ciebie cenne?
Czy cenisz prywatność, wolność/niezależność i działanie lokalne systemu.
Czy masz umiejętności żeby lutować i programować urządzenia IoT.
Czy umiesz czytać ze zrozumieniem i czy masz cierpliwość.
Jeżeli tak to może to być dla ciebie świetna zabawa i hobby 
a w przyszłości zdobyte w ten sposób umijętności pozwolą Ci wykonać i utrzymać system do automatyki oraz mogą zaowocować lepszą pracą, bo takie zawody jak informatyk czy automatyk to przyszłość.
Jeżeli natomiast twoim jedynym celem jest najtaniej zrobić szybko automatykę, ale nie masz do tego odpowiednich umiejętności i nie masz czasu ani ochoty czytać o technologiach i uczyć się nowych rzeczy. To przygoda z programowaniem urządzeń i lokalnym ich sterowaniem zakończy się rozczarowaniem.
Potem wszystko co będziesz w stanie zrobić to napisać na tym forum “nie działa” 